Theo từ điển Oxford, stereotype nghĩa là "a fixed idea or image that many people have of a particular type of person or thing, but which is often not true in reality" (Google dịch: "một ý tưởng hoặc hình ảnh cố định mà nhiều người có về một loại người hoặc sự vật cụ thể, nhưng điều này thường không đúng trong thực tế").
Theo đó, thì đây quả là một từ mang ý nghĩa tiêu cực nhỉ?
Tuy nhiên, từng giờ từng phút, mình vẫn thấy stereotype diễn ra khắp mọi nơi và hình như con người chúng ta thậm chí không nhận ra mình đã bị những stereotypes đó làm cho méo mó nhân sinh quan như thế nào.
Ví dụ về stereotypes thì nhiều vô kể. Hôm nay mình chỉ muốn chia sẻ một vài trường hợp mình mới gặp trong mấy ngày gần đây.
Câu chúc của một người bạn cũ làm mình chợt nghĩ "Thế nào là thành công?" Phải chăng là băm mấy bốn mấy năm mấy tuổi gì đó có nhà có xe hơi thì mới gọi là thành công hả ta? Như bạn này nói thì thành công có vẻ như một đích đến. Nếu vậy thì từ giờ tới khi đó cuộc sống sẽ là gì? Mình chỉ muốn nói là, mặc dù nghe hơi sách vở (vì lấy từ sách vở ra thiệt lol), thành công là khi mình trở nên tốt hơn phiên bản của chính mình ngày hôm qua. Là tối qua mình đã chiến thắng được thói quen thức khuya để sáng nay dậy sớm hơn thường ngày. Là nhờ dậy sớm hơn nên mình đọc được 1 bài báo rất hay về bản năng loài người, giúp mình hiểu hơn về bản thân. Mình nghĩ là, chỉ cần tiến bộ hơn mỗi ngày thì có nghĩa là thành công rồi! Anyway, mỗi người sẽ có một định nghĩa khác nhau về thành công. Và định nghĩa thành công của mỗi người cũng sẽ đổi khác theo thời gian nữa.
Ủa là cứ học cao học lên, tham công tiếc việc là phụ nữ sẽ không lấy được chồng hả? Tự nhiên nói chuyện với người bạn cũ này làm chi mà thành ra ức chế quá 🤯 Mà thôi, ráng nghĩ tích cực là, nhờ có cuộc nói chuyện ngắn này, đã giúp mình nhận ra vẫn còn nhiều bạn nam có suy nghĩ như vậy. Đọc sách nhiều đã giúp mình hình thành một tôn chỉ "thiện lành" là luôn đặt mình vào tâm thế của người khác và cảm nhận động cơ hành vi của họ. Một khi đã hiểu tại sao người ta hành xử, phát biểu như thế thì bản thân mình sẽ bớt bực bội và bao dung hơn. Nói là tôn chỉ chứ nhiều khi cũng khó làm theo lắm. Mình vẫn "sun-see" và thấy bực bội ghê luôn :))) Nhưng thôi, ráng nghĩ là, có thể bạn này sinh ra và lớn lên trong gia đình và môi trường xã hội có phần hơi "trọng nam khinh nữ" và những hình mẫu phụ nữ bạn ấy biết là những người phụ nữ của gia đình và thường kết hôn sớm nên thành ra thấy ai khác đi các khuôn mẫu đó thì bạn lấy làm lạ lùng :)))
Hôm nay trong lúc đọc báo trên Style-Republik - một chuyên trang về thời trang, mình bắt gặp một hình ảnh từ bộ thiết kế Rei Kawakubo. Rất ấn tượng! Mình xin trích dẫn lại như sau: "Một look từ Comme Des Garçons Fall/Winter 2017 của nhà thiết kế Rei Kawakubo. Trang phục mang ý nghĩa như một phiên bản hiện đại của Tượng thần Vệ Nữ (Venus de Milo), một sự giải thích và châm biếm hình dạng phụ nữ, biểu tượng cho việc phụ nữ bị mắc kẹt trong những kỳ vọng cơ thể vô lý mà xã hội buộc họ."
Cũng trong sáng nay, mình nghe được một bài nói rất cảm hứng trên TEDx. Mình xin trích dẫn phần giới thiệu bài nói này trên trang TED như sau: "Beauty is about more than the body you inhabit -- it's a way of being that goes beyond genetics or societal ideals. Aboriginal writer and former model Sasha Sarago invites you to decolonize beauty, moving away from the monolithic Eurocentric archetype and towards a more essential, authentic understanding of self that belongs to everyone." (Google dịch: "Vẻ đẹp không chỉ là cơ thể bạn đang tồn tại - đó là một cách tồn tại vượt ra ngoài di truyền hay lý tưởng xã hội. Nhà văn thổ dân và cựu người mẫu Sasha Sarago mời bạn tách biệt vẻ đẹp, rời xa nguyên mẫu châu Âu và hướng tới một thứ thiết yếu hơn , sự hiểu biết đích thực về bản thân thuộc về mọi người.")
Mình rất đồng tình với quan điểm của speaker này. Suy nghĩ của mình là: Tại sao Western beauty (vẻ đẹp phương Tây) trở thành tiêu chuẩn? Phần nhiều là do sự thống trị về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của phương Tây. Nhưng cái thống trị không có nghĩa là cái tiêu chuẩn. Loài người đa dạng và mỗi dân tộc có một vẻ đẹp riêng! Không có vẻ đẹp nào gọi là "chuẩn" cả ạ!
Mình cũng không phải thánh thần nên cũng rất nhiều lần bản thân bị "lú" bởi những stereotypes. Cũng như mình nhạy cảm với câu chữ trong đoạn tin nhắn trên của người bạn và nghĩ rằng có thể bạn đã stereotypes một cách vô thức, rất có thể ở một lúc nào đó mình cũng đã nói và làm những điều làm người khác không vui bởi vì sự stereotypes của mình mà mình không ý thức được. Giờ chỉ có cách đọc nhiều, lắng nghe nhiều để bản thân ý thức hơn với những suy nghĩ, lời nói và hành động của mình, để tự tránh stereotype, hihi.
Comments